Johannes 14:15-17

 

Belangrijke vragen die wij willen stellen zijn:

 

- Wie of wat is de Heilige Geest?
- Waar is de Heilige Geest?
- Wat doet de Heilige Geest?

 

De Here Jezus zei tegen Zijn discipelen: "Als je mij liefhebt, houd je dan aan mijn geboden. Dan zal ik de Vader vragen jullie een andere pleitbezorger te geven, die altijd bij je zal zijn: de Geest van de waarheid. De wereld kan hem niet ontvangen, want ze ziet hem niet en kent hem niet. Jullie kennen hem wel, want hij woont in jullie en zal in jullie blijven." (Johannes 14:15-17)

 

In de NBG staan vers 16 en 17 als volgt: "Ik zal de Vader bidden en Hij zal u een andere Trooster geven om tot in eeuwigheid bij u te zijn, de Geest der waarheid, die de wereld niet kan ontvangen, want zij ziet Hem niet en kent Hem niet; maar gij kent Hem, want Hij blijft bij u en zal in u zijn."

 

Als wij deze teksten letterlijk vertalen, horen wij het volgende: "Als je mij liefhebt zul je mijn geboden bewaren; en ik zal de Vader erom bidden en hij zal u een andere trooster-gids helper-pleitbezorger-advocaat geven om bij u te zijn tot in eeuwigheid: de heilige Geest, de waarachtige, die de wereld niet kan opnemen omdat ze hem niet aanschouwt en niet kent; u kent hem omdat hij bij u verblijf houdt en in u zal zijn."

 

De Here Jezus deed hier een opmerkelijke uitspraak. Hij noemde de Heilige Geest de andere Pleitbezorger en de andere Trooster. Ook noemde Hij Hem de Geest der waarheid. Dat betekent, dat bij de Heilige Geest waarheid en bedrog openbaar worden. Het lijkt mij dat dit juist erg belangrijk is als wij zien op welke verschillende manieren mensen over de Heilige Geest spreken en het werk van de Heilige Geest zeggen te beleven.

 

Verder zei Hij, dat de mensen in de wereld

1. de Heilige Geest niet kunnen ontvangen,
2. Hem niet zien,
3. Hem niet kennen.

Van Zijn discipelen zei Hij dat

1. zij de Heilige Geest wel kennen.
2. Zij Hem zouden ontvangen, nadat de Heer de Vader hierom gebeden zou hebben.
3. dat zij Hem toch al hadden!
4. dat Hij in hen is, ja in hen woont en altijd in hen zal blijven.

Een belangrijk onderwerp

 

Er is waarschijnlijk geen onderwerp in de Bijbel waarover zo veel verschillende meningen zijn, waarover zo vaak op een verkeerde manier gesproken wordt en dat menigmaal op een verkeerde manier uitgelegd wordt, als over de Heilige Geest en Zijn werk.
In veel kerken werd niet of bijna niet over de Heilige Geest gesproken of nagedacht. Het lijkt wel of men een zekere verlegenheid heeft, als het gaat over de Heilige Geest en men niet weet, met welk doel de heilige Geest indertijd uitgestort is. Men kent de Heilige Geest niet of niet goed en zwijgt daarom maar over Hem. In veel literatuur waarin je zou mogen verwachten, dat het ook over de Heilige Geest zou gaan, werd over de Heilige Geest gezwegen. Zelfs in lectuur waarin het ging over het werk van de Heilige Geest, werd niets of bijna niets gezegd over de Heilige Geest Zelf.

 

In onze tijd lijkt het wel, of de Heilige Geest het centrale thema van de Bijbel is. Sommigen spreken bijna uitsluitend over de Heilige Geest, terwijl alles in het leven van die mensen en in hun gemeenten en prediking op de Heilige Geest gericht is. Het lijkt wel of men de Vader en de Zoon en de rest van de Bijbel niet zo belangrijk vindt, maar uitsluitend de Heilige Geest van belang acht. In hun lectuur wordt veelvuldig over de Heilige Geest gesproken, maar soms op een niet-Bijbelse wijze. Er wordt over allerlei ervaringen van mensen gesproken, maar vaak niet over wat God Zelf over de Heilige Geest bekend gemaakt heeft in de Bijbel.

 

Er verschijnen allerlei boeken op de evangelische markt, waarin mensen vertellen, welke nieuwe openbaringen de Heilige Geest hun gegeven heeft.

 

Anderen vertellen over een nieuwe uitstorting van de Heilige Geest in onze tijd, over bijzondere ervaringen die de Heilige Geest je kan laten meemaken, over bijzondere profetieën die ze van de Heilige Geest ontvangen hebben, waarbij er oordelen over bepaalde steden of landen zullen komen en ook over enorme zegeningen in andere gebieden. Het waren vaak profetieën die zegen of oordeel beloofden en die tientallen jaren geleden al uitgesproken zijn, waar velen diep van onder de indruk waren, maar die echter gewoon niet uitgekomen zijn.

 

Er is niets gebeurd van wat in zogenaamde grote profetieën geprofeteerd was. Mensen beweerden, dat de Heilige Geest tot of door hen gesproken had. In feite was hun eigen geest blijkbaar met hen op de loop gegaan, terwijl ze misschien zelf een zieke, fantasierijke geest hadden.

 

Een moeilijk onderwerp

 

Jong en oud kan zich een voorstelling maken van God de Vader. Hoewel wij weten dat Hij Geest is (zie Johannes 4:24), geeft de Bijbel toch een eenvoudig beeld van Hem. Hij wordt namelijk in menselijke beelden beschreven, zodat wij enigszins kunnen begrijpen wie en hoe Hij is. De Bijbel spreekt over Zijn handen en Zijn ogen, over Zijn oren en Zijn mond, over Zijn hart, Zijn liefde en Zijn toorn, over Zijn barmhartigheid en Zijn bewogenheid. Als wij deze dingen lezen in de Bijbel, dan kunnen wij ons een beeld van God de Vader vormen, ook al zouden wij Hem niet kunnen uittekenen. Wij weten immers ook dat dit menselijke beelden zijn om God meer begrijpelijk voor ons te maken.

 

Kinderen en volwassenen kunnen zich een goed beeld vormen van de Here Jezus; van Zijn persoon en van Zijn leven. Wij zijn vertrouwd met wat de Bijbel vertelt over de Here Jezus en Bethlehem, Nazareth, Kapernaüm, Jeruzalem, de tempel, Gethsemané, Golgotha, enz. Wij kunnen ons steeds een beeld van Hem vormen. In gedachten kunnen wij Hem in de kribbe zien liggen, vol ontferming bij een zieke zien, als een gezaghebbende Zijn boodschap brengen, in nood in Gethsemané bidden, enz. Wij kunnen in gedachten Hem zien bij tollenaars en Farizeeën, bij de discipelen en bij Lazarus. Maar ook aan het kruis en later bij Zijn hemelvaart. Wij kunnen ons een goed beeld van Hem vormen, ook al is dat beeld altijd gevormd door onze eigen gedachten.

 

Zodra het echter gaat over de Heilige Geest, wordt het moeilijk. Wat moeten we ons voorstellen bij de Heilige Geest? Ja, we lezen veel over het werk van de Heilige Geest. Wij lezen over het werk van de Geest bij de schepping, in levens en werkzaamheden van een aantal mensen uit Israël, bij de Here Jezus en ten slotte bij de christenen. Hierdoor kunnen wij ons ook een goed beeld vormen van wat de Heilige Geest in ons leven wil en kan doen en wat Hij ook echt bij en voor ons doet. Het is echter moeilijk om ons voor te stellen, wie de Heilige Geest is.

 

Als wij nadenken over de Heilige Geest, denken wij ogenblikkelijk aan het gebeuren dat in Handelingen 2 vermeld wordt: de komst van de Heilige Geest bij de eerste christenen. Vaak wordt dit de uitstorting van de Heilige Geest genoemd. Bij het woord 'uitstorting' denk je bijvoorbeeld aan een emmer water die leeggegoten wordt. Wat moeten we ons hier dan voorstellen over de Heilige Geest? Handelingen 2 vertelt ons, dat de mensen die als toeschouwers keken naar de discipelen, volledig met de zaak verlegen waren. Zij begrepen er ook niets van. Velen van ons kunnen als het ware naast hen gaan staan, omdat ze er ook niets van begrijpen.

 

In Handelingen 2 horen wij voor het eerst over 'spreken in tongen'. Het blijkt dat dit 'spreken in andere talen' is. Het is het spreken in andere aardse talen, terwijl je die taal niet geleerd hebt.

 

We lezen meerdere keren in de Bijbel over de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. In de kerken horen wij regelmatig spreken over de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Wij begrijpen, dat deze drie een bijzondere eenheid met elkaar vormen. Wij begrijpen, dat deze drie samen de ene ware God vormen. De Bijbel leert ons duidelijk, dat er één God is. Deze ene God openbaart Zich in Vader, Zoon en Heilige Geest. Van deze drie kunnen wij ons dus slechts een voorstelling maken van de Vader en de Zoon. Zodra het gaat over de Heilige Geest, blijven wij met vragen zitten. Wij kunnen ons haast geen beeld vormen over hoe Hij in mensen zou kunnen 'wonen'.

 

De eerste vermelding in de Bijbel

 

Wij leren de Heilige Geest voor het eerst kennen in de eerste verzen van de Bijbel: "In het begin schiep God de hemel en de aarde. De aarde was nog woest en doods, en duisternis lag over de oervloed, maar Gods Geest zweefde over het water." (Genesis 1:1,2)
'Geest' is hier de vertaling van ruach (spreek uit: roe-ach). In het Hebreeuws is de naam van de Heilige Geest: Ruach ha-Kodesh, dat is: Geest de Heilige. Het woord 'ruach' kan vertaald worden als adem, wind en geest, maar ook als geblaas. Het is een woord dat ook te maken heeft met je gemoed, je innerlijke gesteldheid. Het is verwant aan bezieling, levendigheid, kracht. Wij zullen hier later meer van horen, als wij lezen, dat de Here Jezus "kracht uit de hoge" beloofde aan de discipelen en daarmee bedoelde, dat zij de heilige Geest zouden ontvangen. Hij zei: "Ik zal ervoor zorgen dat de belofte van Mijn Vader aan jullie wordt ingelost. Blijf in de stad tot jullie met kracht uit de hemel zijn bekleed." (Lucas 24:49) "Maar wanneer de heilige Geest over jullie komt, zullen jullie kracht ontvangen en van Mij getuigen in Jeruzalem, in heel Judea en Samaria, tot aan de uiteinden van de aarde." (Handelingen 1:8)

 

De Geest in het Nieuwe Testament

 

De eerste vermeldingen over de Heilige Geest zijn deze:

 

"De afkomst van Jezus Christus was als volgt. Toen zijn moeder Maria al was uitgehuwelijkt aan Jozef maar nog niet bij hem woonde, bleek ze zwanger te zijn door de heilige Geest." (Mattheüs 1:18)

 

"Toen hij dit overwoog, verscheen hem in een droom een engel van de Heer. De engel zei: 'Jozef, zoon van David, wees niet bang je vrouw Maria bij je te nemen, want het kind dat ze draagt is verwekt door de heilige Geest." (Mattheüs 1:20)

 

Johannes de Doper zei: "Ik doop jullie met water ten teken van jullie nieuwe leven, maar na mij komt iemand die meer vermag dan ik; ik ben zelfs niet goed genoeg om zijn sandalen voor hem te dragen. Hij zal jullie dopen met de heilige Geest en met vuur." (Mattheüs 3:11)

 

"Zodra Jezus gedoopt was en uit het water omhoogkwam, opende de hemel zich voor hem en zag hij hoe de Geest van God als een duif op hem neerdaalde." (Mattheüs 3:16)

 

"Daarna werd Jezus door de Geest meegevoerd naar de woestijn om door de duivel op de proef gesteld te worden." (Mattheüs 4:1)

 

Johannes de Doper over de Heilige Geest bij de Here Jezus:
"En Johannes getuigde en zei: Ik heb aanschouwd, dat de Geest nederdaalde als een duif uit de hemel, en Hij bleef op Hem." (Johannes 1:32)

 

"En ik kende Hem niet, maar Hij, die mij gezonden had om te dopen met water, die had tot mij gezegd: Op wie gij de Geest ziet nederdalen en op Hem blijven, deze is het, die met de heilige Geest doopt." (Johannes 1:33)

 

"Jezus antwoordde (Nicodemus): Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u, tenzij iemand geboren wordt uit water en Geest, kan hij het Koninkrijk Gods niet binnengaan." (Johannes 3:5)

 

"Wat uit het vlees geboren is, is vlees, en wat uit de Geest geboren is, is geest." (Johannes 3:6)
"De wind blaast, waarheen hij wil, en gij hoort zijn geluid, maar gij weet niet, vanwaar hij komt of waar hij heengaat; zo is een ieder, die uit de Geest geboren is." (Johannes 3:8)

 

"Want Hij, die God gezonden heeft, die spreekt de woorden Gods, want Hij geeft de Geest niet met mate." (Johannes 3:34)

 

In het Nieuwe Testament komen wij het woord geest tegen als vertaling van het Griekse woord "pneuma". Opmerkelijk is het, dat dit Griekse woord ook verschillende betekenissen heeft: wind, adem en geest. Het kan gebruikt worden voor de Geest van God, de Heilige Geest, maar ook voor de geest van de mens. In het Nieuwe Testament wordt het ook voor boze geesten (demonen) gebruikt.

 

Een woordspeling die naar deze verschillende betekenissen van het woord pneuma verwijst, hebben wij in het gesprek van de Here Jezus met Nicodemus. De Heer zei: "De wind (pneuma) waait waarheen hij wil; je hoort zijn geluid, maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat. Zo is het ook met iedereen die uit de Geest (pneuma) geboren is." (Johannes 3:8) Het woord 'waaien' is de vertaling van het Griekse woord 'pneoo', waarin u het woord pneuma kunt herkennen. Dit woord pneoo betekent waaien (van de wind), blazen (van de ademhaling), adem halen.

 

U begrijpt nu ook de bijzondere symboliek die wij vinden in de volgende woorden: "Na deze woorden blies Hij over hen heen en zei: 'Ontvang de heilige Geest.'" (Johannes 20:22) Het woord blazen is de vertaling van het Griekse woord 'emphusaoo', dat ademen, blazen betekent. Het wordt in de Griekse vertaling van het Oude Testament gebruikt in Genesis 2:7: "Toen maakte God, de HEER, de mens. Hij vormde hem uit stof, uit aarde, en blies hem levensadem in de neus. Zo werd de mens een levend wezen." Zoals de schepping van de mens in Genesis begon met het blazen van Gods adem (dat is Gods Geest) in de neus van Adam, zo begon de herschepping van de mens, nadat de Here Jezus Zijn offer gebracht had, met het blazen van Zijn adem (dat is Zijn Geest) over de discipelen.

 

Wie of wat is de Heilige Geest?

 

In de NBG vertaling staat de ene keer 'de Heilige Geest' (met een hoofdletter H) en een andere keer 'de heilige Geest' (met een kleine letter h). Dit zijn geen schoonheidsfouten. Dit is met opzet gedaan om te laten zien, dat er in de grondtaal, het Grieks, op twee manieren over de Heilige Geest geschreven is.

 

In de Bijbel wordt namelijk op twee manieren over de Heilige Geest gesproken:

 

• Als over een Persoon.
• Als over een beïnvloeding in en van je leven.

 

Velen menen dat je moet kiezen en dat het óf het een óf het andere is. Dat is onjuist. Het is allebei Bijbels en waar.

 

Wij leren de Heilige Geest in de eerste plaats kennen als een Goddelijk Persoon. Er wordt dan in de NBG met twee hoofdletters over Hem geschreven:

 

Handelingen 1:8 maar gij zult kracht ontvangen, wanneer de Heilige Geest over u komt, en gij zult mijn getuigen zijn te Jeruzalem en in geheel Judea en Samaria en tot het uiterste der aarde.

 

Handelingen 1:16 Mannen broeders, het schriftwoord moest in vervulling gaan, dat de Heilige Geest voorheen bij monde van David gesproken heeft aangaande Judas die de gids is geweest van hen, die Jezus gevangen namen;

 

De Here Jezus noemde Hem de andere Trooster (Johannes 14:16,25; 16:7). Dit vertelt ons wat de Heilige Geest voor ons wil doen, nl. helpen en troosten.

 

De Geest komt als
- de "Trooster", de paraklètos, de helper, de advocaat, de steunverlener. Hij staat gelijk aan de Here Jezus.

 

- de Geest der waarheid (15:26; 16:13 vgl. 1 Johannes 5:6)
Hij is net als de Here Jezus: de Waarheid (Johannes 14:6)
Hij getuigt van Gods Waarheid (Johannes 15:26; 16:8vv,13,14). Hij staat lijnrecht tegenover de geest van leugen en dwaling (1 Johannes 4:6). Toch wordt er juist in de Naam van de Heilige Geest veel leugen verkondigd, met name door middel van onware profetieën.
Hij brengt mensen tot Gods Waarheid, dat is: Hij brengt mensen bij de Here Jezus.

 

Het is een kracht die je door God gezonden wordt in je leven waardoor je in staat bent om te leven zoals God dit van je vraagt.
Er wordt nu in de NBG met een kleine 'h' over Hem geschreven:

 

Handelingen 1:2 tot de dag dat Hij werd opgenomen, nadat Hij aan de apostelen, die Hij had uitgekozen, door de heilige Geest zijn bevelen had gegeven;
Handelingen 1:5 Want Johannes doopte met water, maar gij zult met de heilige Geest gedoopt worden, niet vele dagen na deze.

 

Dit zijn dus geen fouten in de vertaling.

Dus de ene keer met bepalende lidwoorden en de andere keer zonder lidwoorden.

 

De Heilige Geest als deel van de Goddelijke Drie-eenheid is met de Vader en de Zoon in de hemel.
Vanuit de hemel hebben de Vader en de Zoon en de Heilige Geest een Goddelijke geest in onze harten uitgestort, waardoor zowel de Vader als de Zoon als de Heilige Geest in het leven van de gelovigen vertegenwoordigd zijn.
De ene keer gaat het in de Bijbel dus over de Heilige Geest als een Persoon en de andere keer over de geest die ons geschonken is en die een bijzondere kracht in ons leven is.

 

Zie:
De Here Jezus zei: "Ik zal ervoor zorgen dat de belofte van mijn Vader aan jullie wordt ingelost. Blijf in de stad tot jullie met kracht uit de hemel zijn bekleed." (Lukas 24:49)
en:
"Maar wanneer de heilige Geest over jullie komt, zullen jullie kracht ontvangen en van mij getuigen in Jeruzalem, in heel Judea en Samaria, tot aan de uiteinden van de aarde." (Handelingen 1:8)

 

Heel duidelijk blijkt uit deze teksten, dat de Heilige Geest als persoon heilige geest van Zichzelf geeft aan de gelovigen. Hierdoor ontvangen de gelovigen Goddelijke kracht!

 

Wat doet de Heilige Geest?

 

1. De Heilige Geest brengt de Here Jezus heel dicht bij ons. Hij herinnert ons aan alles wat de Here Jezus gezegd heeft. "Later zal de pleitbezorger, de Heilige Geest die de Vader jullie namens mij zal zenden, jullie alles duidelijk maken en alles in herinnering brengen wat ik tegen jullie gezegd heb." (Johannes 14:26) Hier gaat het niet over een kracht, maar over de Heilige Geest als een Persoon.
2. De Heilige Geest helpt ons om Gods Woord te leren begrijpen. (Johannes 14:26) Hij is een leraar. Hij toont ons de Here Jezus in de Bijbel. Ja, Hij wijst ons steeds op de Here Jezus. Hij maakt dus de Here Jezus groot.
3. De Heilige Geest zal als de Plaatsvervanger van de Here Jezus heel dicht bij ons zijn, ja, in ons 'wonen. Hier is ons lichaam een beeld van de tabernakel waarin Gods Geest en heerlijkheid woonden.

Jezus zei: "Als je mij liefhebt, houd je dan aan mijn geboden. Dan zal ik de Vader vragen jullie een andere pleitbezorger te geven, die altijd bij je zal zijn: de Geest van de waarheid. De wereld kan hem niet ontvangen, want ze ziet hem niet en kent hem niet. Jullie kennen hem wel, want hij woont in jullie en zal in jullie blijven." (Johannes 14:15-17)

 

Let op: 'In u zal zijn' of 'in jullie blijven' is: om in u te wonen. Ons lichaam wordt hier gezien als een tent, een tabernakel. De Heilige Geest woont dan in ons zoals de Shekinah, de heerlijkheid van God in de tabernakel woonde. Ons lichaam en ons leven zijn dan een tempel geworden waarin Gods afgezant, de heilige Geest woont. Zie 1 Corinthe 3:16 en 6:19; Ephese 2:22; 2 Timotheus 1:14.

 

De Heilige Geest en de Here Jezus

 

"...de Trooster, de Heilige Geest, die de Vader zenden zal in mijn naam, die zal u alles leren en u te binnen brengen al wat Ik u gezegd heb." (Johannes 14:26)
"Wanneer de Trooster komt, die Ik u zenden zal van de Vader, de Geest der Waarheid, die van de Vader uitgaat, zal deze van Mij getuigen." (Johannes 15:26)

 

In Johannes 16 wordt hier nog aan toegevoegd:
"Hij zal mij verheerlijken, want alles wat hij jullie bekendmaakt, heeft hij van mij. Alles wat de Vader heeft, is van mij; daarom zeg ik jullie dat hij alles wat hij jullie bekendmaakt, van mij heeft." (Johannes 16:14,15)
De Here Jezus zei duidelijk dat de Heilige Geest zou komen 'om jullie bij te staan en om mijn getuige te zijn'.

 

De Heilige Geest zal niet zichzelf eren en niet over Zichzelf spreken, maar over de Here Jezus. En dát is nou de volle waarheid. Bepaalde groeperingen hebben van hun boodschap nogal eens gezegd, dat zij het volle evangelie hadden. Prompt kwam de Here Jezus ergens achteraf terecht en kreeg de Heilige Geest de volle aandacht. Dat is niet van de Heilige Geest. Waar de Heilige Geest aan het werk is, krijgt de Here Jezus de volle aandacht.

 

De Here Jezus zei het zelf heel duidelijk:
"De Geest van de waarheid zal jullie, wanneer hij komt, de weg wijzen naar de volle waarheid. Hij zal niet namens zichzelf spreken, maar hij zal zeggen wat hij hoort en jullie bekendmaken wat komen gaat. Door jullie bekend te maken wat hij van mij heeft, zal hij mij eren." (Johannes 16:13,14)

 

En nu u

 

Het moet u opvallen, dat de Here Jezus veel over de Heilige Geest gesproken heeft, maar steeds in verband met Zichzelf. Hij zei niet dat de Heilige Geest de gelovigen zou leiden in allerlei spectaculaire activiteiten, maar dat de Heilige Geest ons zou leiden tot eenheid met Hem Zelf. Laat u daartoe dan ook gebruiken!